ใช้ เครื่องเจียร เป็นเครื่อง “ตัด” กับงานอะไร มีเรื่องไหนบ้างที่ต้องรู้?

ถ้าพูดถึง เครื่องเจียร หลายคนก็คงนึกถึงงานเจียร งานขัด หรือการแต่งผิวโลหะเป็นหลักใช่ไหมครับ? แต่รู้ไหมว่า เครื่องมือชิ้นนี้ไม่ได้มีไว้แค่เจียรเท่านั้น ความจริงมันถูกใช้เป็น “เครื่องตัด” กันอย่างกว้างขวาง ทั้งงานเหล็ก งานก่อสร้าง หรืองานซ่อมแซมเล็ก ๆ ในบ้าน หลายครั้งผมเองก็ยังแปลกใจที่ เครื่องเจียรเล็ก ๆ หนึ่งตัวสามารถทำได้หลากหลายมากขนาดนี้

พอได้เห็นและสัมผัสการใช้งานจริง ๆ ผมถึงได้รู้ว่ามันแทบจะกลายเป็นเครื่องตัดอเนกประสงค์ที่ตอบโจทย์หลายสถานการณ์ ตัดเหล็กเส้นในงานเชื่อม การปรับขนาดกระเบื้องในงานก่อสร้าง หรือการซ่อมเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่บ้าน เครื่องเจียรก็เข้ามามีบทบาทเสมอ คำถามคือ การใช้เครื่องเจียรแทนเครื่องตัดจริง ๆ แล้วเหมาะกับงานแบบไหนบ้าง?

อีกอย่างที่ผมอยากชวนคิดคือ “มีเรื่องอะไรที่เราควรรู้ และไม่ควรมองข้าม?” ก่อนหยิบเครื่องเจียรมาใช้เป็นเครื่องตัดครับ เพราะแม้มันจะสะดวก แต่ก็แฝงด้วยข้อจำกัด และความเสี่ยงที่หลายคนอาจไม่ทันระวัง ถ้าเราเข้าใจตรงนี้ก่อน ก็จะใช้เครื่องได้อย่างปลอดภัย และคุ้มค่ามากขึ้น

เครื่องเจียร ตัดอะไรบ้าง?

คำถามแรกที่หลายคนสงสัยก็คือ เครื่องเจียรตัดได้จริงหรือเปล่า? คำตอบคือ “ได้ครับ” และยังทำได้ดีพอจะใช้ตัดเป็นงานหลักเลย แต่ความสามารถในการตัดนั้นก็ขึ้นอยู่กับใบตัดที่เราเลือกใช้ด้วยเช่นกัน เพราะเครื่องเจียรไม่ใช่เครื่องตัดโดยกำเนิด มันออกแบบมาให้เป็นเครื่องอเนกประสงค์ การจะใช้ตัดวัสดุแต่ละชนิดจึงต้องเลือกใบให้ถูกต้อง 

• ใบตัดเหล็ก ใช้ตัดเหล็กเส้น เหล็กกล่อง หรือโครงสร้างโลหะทั่วไป
• ใบตัดสแตนเลส ออกแบบมาให้ทนความร้อนสูง ลดการไหม้ หรือบิดงอของชิ้นงาน
• ใบเพชร (Diamond blade) เหมาะกับหิน กระเบื้อง ปูนซีเมนต์ หรือคอนกรีต

ถ้าคุณอยากจะตัดเหล็กเส้น เหล็กกล่อง หรือท่อเหล็ก เครื่องเจียร 4 นิ้วธรรมดา ๆ พร้อมใบตัดบางก็เอาอยู่ครับ ใช้งานง่าย น้ำหนักเบา แต่ถ้าเจองานหนา ๆ หรือเหล็กขนาดใหญ่ บางครั้งก็ต้องพึ่งเครื่องเจียรขนาด 7–9 นิ้วที่กำลังสูงกว่าเพื่อให้ตัดได้ลึก และเร็วขึ้น ส่วนถ้าเป็นงานก่อสร้างบางประเภท ใบตัดที่ออกแบบเฉพาะจะช่วยให้เครื่องเจียรกลายเป็นเครื่องตัดสารพัดประโยชน์เลยทีเดียว

ใช้ เครื่องเจียร ตัดเหล็ก

หนึ่งในงานที่เจอบ่อยที่สุดคือการตัดเหล็กครับ เครื่องเจียรถือเป็นของคู่ใจของช่างเหล็กแทบทุกคน เพราะมันสามารถตัดเหล็กเส้น เหล็กแผ่น หรือท่อเหล็กได้อย่างคล่องตัวด้วยขนาดกระทัดรัด ยิ่งถ้าเลือกใบตัดที่บาง และคม การตัดจะยิ่งเร็ว และเรียบขึ้นมาก

สิ่งที่ผมอยากเน้นคือ ความเล็กและยืดหยุ่นของเครื่องเจียรนั้นทำให้งานตัดเหล็กกลายเป็นเรื่องง่าย แม้จะเป็นงานดัดแปลงเล็ก ๆ ในบ้าน เช่น การตัดเหล็กฉากมาทำชั้นวางของ หรือการตัดเหล็กเส้นเพื่อซ่อมแซมรั้ว เครื่องเจียรก็สามารถตอบโจทย์ได้แบบไม่ต้องลงทุนซื้อเครื่องตัดเฉพาะทาง

อีกเรื่องที่ช่างหลายคนยืนยันเหมือนกันคือ ความเร็วรอบที่สูงของเครื่องเจียรช่วยให้การตัดเหล็กเร็วกว่าเครื่องมือแบบแมนนวลหลายเท่า แต่ข้อควรจำก็คือ ยิ่งรอบสูง ความร้อน และสะเก็ดไฟก็ยิ่งมาก ผู้ใช้จึงต้องมีทักษะ และความระมัดระวังควบคู่ไปด้วย เพื่อให้ได้งานที่ทั้งเร็ว และปลอดภัย

สิ่งที่ต้องระวังเมื่อใช้เครื่องเจียรตัดเหล็ก:

• สะเก็ดไฟที่เกิดขึ้นจำนวนมาก ควรใส่แว่นตา และชุดป้องกันเสมอ
• ไม่ควรตัดใกล้วัสดุไวไฟ หรือพื้นที่ที่มีสารติดไฟง่าย
• ควรจับเครื่องให้มั่นคง เพราะแรงสะบัดจากใบสามารถทำให้ตัดเพี้ยนได้

ผมเจอมาหลายครั้งแล้วครับที่ช่างมือใหม่เผลอใช้โดยไม่ใส่อุปกรณ์เซฟตี้ ผลคือเจ็บตัวฟรี ๆ ทั้งที่จริง ๆ แล้วป้องกันได้ง่ายมาก

ใช้ เครื่องเจียร ตัดสแตนเลส

ถัดมาคือการตัดสแตนเลสครับ หลายคนอาจจะคิดว่ายาก แต่จริง ๆ แล้วถ้าเลือกใบตัดที่ถูกต้อง เครื่องเจียรก็ตัดได้ดีไม่แพ้เหล็กทั่วไปเลยครับ ใบตัดสแตนเลสถูกออกแบบมาให้ทนความร้อนสูง แต่ไม่ทำให้ชิ้นงานไหม้ง่าย สิ่งที่ต้องรู้คือ สแตนเลสนั้นจะแข็งกว่าเหล็กทั่วไป จึงอาจจะต้องควบคุมแรงมือให้ดี ไม่ฝืนตัดเร็วเกินไป ไม่งั้นใบจะสึกไวมาก

อีกจุดหนึ่งที่ควรทำความเข้าใจคือ สแตนเลสเมื่อโดนความร้อนสูงเกินไปอาจทำให้เกิดคราบสี หรือรอยไหม้บนผิว ซึ่งทำให้ผลงานออกมาไม่สวย หรือเสียคุณภาพ การตัดที่ดีควรใช้ความเร็วสม่ำเสมอ และเว้นช่วงให้เครื่องได้พักเพื่อลดความร้อนสะสม วิธีนี้จะช่วยให้ชิ้นงานออกมาเนียนกว่า และยืดอายุใบตัดไปพร้อม ๆ กัน

นอกจากนี้ สแตนเลสแต่ละเกรด ก็มีความแข็งไม่เท่ากัน ถ้าเป็นงานที่ใช้สแตนเลสหนา ๆ หรือเกรดแข็งเป็นพิเศษ อาจต้องเลือกเครื่องเจียรที่มีกำลังสูง และใบคุณภาพดี เพื่อให้ตัดได้ต่อเนื่อง และไม่กินวัสดุแรงจนเกินไป

ทริคเล็ก ๆ ที่ควรปรับใช้เวลาตัดสแตนเลส:

• ใช้ใบตัดบางพิเศษ จะช่วยให้คุมทิศทางได้ง่ายขึ้น
• ตัดด้วยแรงกดสม่ำเสมอ อย่ากดแรงเกินไป
• หากงานหนามาก ควรพักเครื่องเป็นระยะเพื่อป้องกันความร้อนสะสม

ผมเคยลองใช้เครื่องเจียรตัดท่อสแตนเลสในงานซ่อมท่อแอร์ ต้องบอกว่าถ้าใช้ใบถูกประเภท ตัดได้เนียนมากครับ แต่ก็ต้องใจเย็นและคุมทิศทางดี ๆ ไม่งั้นคมใบอาจกินงานเพี้ยนได้ง่ายกว่าเหล็กธรรมดา

ใช้ เครื่องเจียร ตัดหิน คอนกรีต และกระเบื้อง

งานก่อสร้าง หรืองานปูกระเบื้องก็มักต้องเจาะ ต้องตัดหินหรือกระเบื้องเพื่อให้พอดีกับพื้นที่ที่ออกแบบไว้ เครื่องเจียรนี่แหละครับที่ถูกนำมาใช้ตัดบ่อยที่สุด เพราะสามารถใส่ใบตัดเพชร (Diamond blade) ที่ออกแบบมาเฉพาะ ทำให้ตัดกระเบื้อง หินอ่อน หินแกรนิต หรือคอนกรีตบางส่วนได้สบาย ๆ

สิ่งที่ผมสังเกตจากช่างปูกระเบื้องที่ใช้เครื่องเจียร:

• มักใช้น้ำช่วยลดความร้อน ทำให้การตัดไม่ทำให้กระเบื้องแตก
• ต้องใช้มือที่นิ่ง เพราะกระเบื้องบิ่นง่ายมาก
• ควรตัดช้า ๆ และคุมจังหวะสม่ำเสมอ เพื่อให้รอยตัดออกมาเนียน

ผมเคยเห็นช่างปูกระเบื้องใช้เครื่องเจียรตัดแผ่นกระเบื้องเซรามิกหนา ๆ โดยไม่แตก หรือบิ่นมากนัก เคล็ดลับคือการคุมความเร็ว และการกดน้ำช่วยลดความร้อน ไม่งั้นกระเบื้องอาจร้าวได้ง่าย ตรงนี้ถือว่าเป็นรายละเอียดเล็ก ๆ ที่มือใหม่ต้องรู้ไว้ครับ

ใช้เครื่องเจียรตัดไม้ ทำได้ไหม?

ในทางเทคนิค ใบเลื่อยวงเดือนบางชนิดก็สามารถนำมาใส่กับเครื่องเจียรแล้วใช้ตัดได้จริง แต่ช่างผู้เชี่ยวชาญส่วนมากไม่แนะนำอย่างยิ่งครับ บางคนถึงขั้นพูดว่า “ห้ามเด็ดขาด” เพราะมีเหตุการณ์อันตรายเกิดขึ้นมาแล้วมากมาย สาเหตุคือ เครื่องเจียรเป็นระบบ freehand ไม่มีราง หรือตัวประคองให้ใบตัดตรงเหมือนกับเลื่อยวงเดือน การใช้ใบตัดไม้ หรือใบเลื่อยวงเดือนกับเครื่องเจียรจึงเพิ่มความเสี่ยงที่ใบจะสะบัด หรือคุมทิศทางไม่ได้ อันตรายต่อผู้ใช้งานอย่างมาก

เหตุผลที่ไม่ควรใช้เครื่องเจียรตัดไม้:

• เครื่องเจียรไม่มีราง หรือฐานประคอง ทำให้ควบคุมทิศทางการตัดไม่ได้เหมือนเลื่อยวงเดือน
• ความเร็วรอบของเครื่องเจียรสูงมาก จึงทำให้แรงสะบัดของใบมีความรุนแรงกว่า
• มีอุบัติเหตุจากใบเลื่อยสะบัด หรือแตกเกิดขึ้นบ่อยเมื่อใช้งานผิดประเภท
• ผู้ผลิตหลายรายระบุชัดเจนว่า “ไม่ควร” หรือ “ห้าม” ใช้เครื่องเจียรในการตัดไม้

ข้อควรระวังเพิ่มเติม

พอพูดถึงเครื่องเจียร หลายคนก็อาจกังวลเรื่องความปลอดภัยใช่ไหมครับ? เพราะการใช้เครื่องเจียรแทนเครื่องตัดอาจเสี่ยงกว่าการใช้เครื่องมือตัดเฉพาะทาง อย่างแรกเลยคือ “ความเร็วรอบ” ของเครื่องเจียรที่สูงมาก ถ้าใบไม่เหมาะสม หรือใส่ไม่แน่นพอ อาจแตก หรือหลุดได้ทันที

สิ่งที่ควรระวังเป็นพิเศษ:

• เลือกใบตัดให้ตรงกับวัสดุ อย่าหยิบผิดประเภท
• ตรวจสอบให้แน่ใจว่าใส่ใบแน่นทุกครั้งก่อนใช้งาน
• ใช้อุปกรณ์เซฟตี้: แว่นตา ถุงมือ หน้ากาก และเสื้อผ้าที่กระชับ
• เวลาตัดอย่ารีบร้อน เพราะการฝืนกดแรงเกินไป คือสาเหตุหลักที่ทำให้ใบแตก

สิ่งที่ผมอยากเน้น คือการเลือกใบตัดให้ถูกประเภทครับ ถ้าคุณหยิบใบตัดเหล็กไปตัดหิน หรือกระเบื้อง ผลที่ตามมาคือใบแตกกลางทาง แถมงานก็ไม่เรียบร้อย การเลือกใบให้ถูกต้องคือจุดสำคัญที่สุดที่ต้องคำนึงถึง ทุกครั้งที่ใช้เครื่องเจียรเป็นเครื่องตัด

เครื่องเจียร กับความคุ้มค่าในการใช้งาน

คำถามที่ผมเจอบ่อยคือ “แล้วใช้เครื่องเจียรแทนเครื่องตัดจริง ๆ คุ้มไหม?” คำตอบคือคุ้มครับ โดยเฉพาะถ้าคุณต้องการเครื่องมือที่ใช้งานได้หลายอย่างในตัวเดียว ไม่ว่าจะเจียร ขัด หรือตัด เครื่องเจียรก็สามารถทำได้หมด ต้นทุนเครื่องเดียวแต่ใช้งานได้อย่างกว้างขวาง ถือว่าคุ้มมากสำหรับทั้งช่าง และคนทั่วไป

แต่ถ้าเป็นงานเฉพาะทางที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น งานเหล็ก เช่น การตัดโครงสร้างเหล็ก การซ่อมรั้ว หรือการทำชิ้นส่วนประกอบที่ต้องการความแข็งแรงสูง งานหินก่อสร้างที่ต้องการความแข็งแรง และจำนวนมาก งานอุตสาหกรรมที่ต้องการประสิทธิภาพสูง และต่อเนื่อง เครื่องตัดที่ออกแบบมาเฉพาะอาจเหมาะกว่า เพราะได้คุณภาพงานที่สวยและปลอดภัยมากกว่า

สรุป

สุดท้ายแล้ว เครื่องเจียร อาจจะไม่ได้ถูกสร้างมาเพื่อเป็นเครื่องตัดโดยตรงนะครับ แต่ด้วยความอเนกประสงค์ กับการเลือกใบที่เหมาะสม มันก็สามารถกลายเป็นเครื่องตัดสารพัดประโยชน์ได้ไม่แพ้เครื่องมือเฉพาะทางเลยครับ ตัดทั้งเหล็ก สแตนเลส หิน หรือกระเบื้อง ถ้าใช้อย่างถูกวิธี เครื่องเจียรก็ตอบโจทย์งานตัดได้อย่างกว้างขวาง

แต่สิ่งที่ต้องรู้ และห้ามลืมคือ ความปลอดภัย และการเลือกใบให้ถูกประเภท เพราะนี่คือหัวใจสำคัญที่จะทำให้คุณใช้เครื่องเจียรเป็นเครื่องตัดได้อย่างมั่นใจ และเซฟที่สุด

แล้วคุณล่ะครับ เคยลองใช้ เครื่องเจียร เป็นเครื่องตัดในงานอะไรบ้าง?