ใบเลื่อยวงเดือน ขึ้นสนิม เกิดจากอะไร? วิธีป้องกัน และแก้ไข

เคยมีบ้างไหมครับ เวลาจะหยิบ ใบเลื่อยวงเดือน มาใช้แล้วเจอสนิมเกาะเต็มใบจนใจหาย? ผมว่าใครที่ทำงานไม้ หรือมีเครื่องมือไฟฟ้าไว้ในบ้าน คงต้องเคยเจอสถานการณ์แบบนี้สักครั้งแน่ ๆ สนิมเป็นอะไรที่สร้างความกังวลใจได้ไม่น้อย 

หลายคนอาจจะคิดว่าสนิม นั้น แค่ทำให้ใบเลื่อยดูไม่สวย ไม่ได้มีผลกับการตัดเท่าไหร่ แต่อย่าลืมนะครับว่า “สนิม” คือการกัดกร่อนของเนื้อเหล็กจริง ๆ ที่นอกจากทำให้ผิวของใบเลื่อยไม่เรียบแล้ว ยังทำให้โครงสร้างโลหะอ่อนแอ และเสื่อมสภาพเร็วกว่าที่คิดอีกด้วย

ใบเลื่อยวงเดือน ที่ซื้อมาตอนแรกก็ใช้ได้ดี แต่พอเวลาผ่านไป ก็เริ่มฝืด ๆ เสียงดังแปลก ๆ แถมบางครั้งรอยตัดก็ไม่ได้เรียบเหมือนเดิม ที่เป็นแบบนี้ ส่วนหนึ่งก็เกิดได้เพราะสนิมนี่แหละครับ เพราะ จริง ๆ แล้วสนิมบนใบเลื่อยวงเดือน เป็นหนึ่งตัวการหลัก ๆ ที่ทำให้มันเสื่อมสภาพเร็วกว่าที่ควรเลย

คำถามต่อมาคือ ทำไมล่ะ ? ทำไมใบที่เป็นโลหะ ที่บางครั้งก็เคลือบคาร์ไบด์มาอย่างดี ทนได้ทั้งความร้อน และแรงเสียดสี หรือความเร็วรอบ หลายพันรอบ ถึงยังเป็นสนิมได้อยู่? แล้วเราจะป้องกัน และ แก้ไขได้ไหม หรือว่าถ้าสนิมขึ้นแล้ว เราจะต้องทิ้งอย่างเดียว !? 

ในบทความนี้ เราจะมาเจาะลึกกันครับ ว่า ใบเลื่อยวงเดือน นั้นเกิดสนิมได้ยังไง ทำไมถึงเกิดขึ้นได้บ่อย วิธีป้องกันที่ได้ผลจริงมีอะไรบ้าง และถ้าใบเลื่อยของคุณขึ้นสนิมไปแล้ว จะแก้ยังไงให้กลับมาใช้งานได้อีก จะได้หลีกเลียงปัญหา และความเสี่ยง ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้ 

ทำไม ใบเลื่อยวงเดือน ถึงขึ้นสนิมง่าย?

ผมว่าหลายคนน่าจะเคยคิด ว่า ใบเลื่อยที่แข็งแรง และผ่านการชุบแข็งแล้ว ไม่น่าจะขึ้นสนิมง่าย ๆ ใช่ไหมครับ? แต่ความจริงคือ ใบเลื่อยวงเดือนนั้นไวต่อสภาพแวดล้อมมากกว่าที่เราคาด บางครั้งแค่เก็บไว้เฉย ๆ ในโรงเก็บ หรือมุมบ้านที่อับชื้น ก็เพียงพอที่จะให้สนิมเริ่มก่อตัวได้แล้ว ดังนั้นการทำความเข้าใจสาเหตุจึงเป็นก้าวแรกที่จะช่วยให้เราป้องกัน และดูแลได้ดียิ่งขึ้น

ความชื้นในอากาศ ตัวการเงียบ ๆ

เคยสงสัยไหมครับว่า บางทีเรายังไม่ได้ใช้งาน แต่พอเปิดกล่องออกมา ใบเลื่อยวงเดือนก็เริ่มมีจุดสนิมเล็ก ๆ แล้ว? นั่นเพราะความชื้นในอากาศนี่แหละครับ มันเกาะบนผิวเหล็กทีละน้อย แล้วก็ทำปฏิกิริยาออกซิเดชันจนกลายเป็นสนิมในที่สุด โดยเฉพาะเมืองไทยบ้านเราที่อากาศชื้นเกือบทั้งปี ยิ่งเก็บใบเลื่อยวงเดือนไว้ในโรงเก็บ หรือห้องที่ไม่มีการควบคุมความชื้น ยิ่งเสี่ยงต่อการเกิดสนิมมากขึ้น

คราบยางไม้ และเศษฝุ่น

เวลาเราใช้ใบเลื่อยวงเดือนตัดไม้ มักจะมีคราบยางไม้และฝุ่นละเอียดเกาะบนใบ คราบเหล่านี้ถ้าไม่ได้ทำความสะอาด จะกลายเป็นตัวกักเก็บความชื้นไว้บนผิวใบเลื่อย ทำให้เกิดสนิมได้เร็วขึ้นกว่าปกติ

ใบเลื่อยวงเดือน ขึ้นสนิมแล้ว มีผลยังไงกับงานตัด?

บางคนอาจคิดว่า สนิมแค่นิด ๆ หน่อย ๆ คงไม่เป็นปัญหากับงานตัดใช่ไหมครับ? แต่ความจริงแล้ว แค่คราบสนิมบางจุดก็สามารถเปลี่ยนคุณภาพของงานได้ทันที ทั้งความฝืด ความเรียบของรอยตัด และความปลอดภัยในการใช้งาน ดังนั้นเรามาลองดูให้ชัด ๆ กันครับว่า คราบสนิมบนใบเลื่อยวงเดือน มีผลกระทบอะไรบ้างกับงานของคุณ

ความคมลดลง ตัดฝืด

สนิมทำให้ผิวใบเลื่อยวงเดือนไม่เรียบเหมือนเดิม การเสียดสีกับไม้ หรือวัสดุอื่น ๆ จึงมากขึ้น ผลคือแรงตัดฝืดขึ้น ใช้งานยากขึ้น และกินแรงเครื่องมือไฟฟ้ามากกว่าปกติ

รอยตัดไม่สวย ไม่เรียบ

เวลาเราตัดไม้ด้วยใบเลื่อยวงเดือนที่มีสนิมเกาะ รอยตัดที่ได้ก็มักจะไม่เรียบเหมือนตอนใหม่ ๆ อาจมีรอยแตก รอยไหม้ หรือเสี้ยนไม้เยอะขึ้น งานไม้ที่ต้องการความประณีตจึงเสียคุณภาพได้ง่าย ๆ 

อันตรายต่อผู้ใช้งาน

นี่คือสิ่งที่หลายคนอาจคิดไม่ถึงครับ ใบเลื่อยวงเดือนที่ขึ้นสนิม อาจทำให้ฟันเลื่อยบางส่วนเปราะหรือหักง่ายขึ้น เสี่ยงต่อการที่ชิ้นส่วนของใบเลื่อยจะแตกกระเด็นระหว่างใช้งาน ซึ่งอันตรายต่อผู้ใช้มาก ๆ 

วิธีป้องกันไม่ให้ ใบเลื่อยวงเดือน ขึ้นสนิม

หลายคนอาจเคยเจอปัญหาครับ ใช้งานใบเลื่อยไม่กี่ครั้งแต่พอหยิบมาอีกที กลับเห็นสนิมขึ้นเต็มไปหมด ทั้งที่เราก็ไม่ได้ทำอะไรผิดเลยจริงไหม? ดังนั้นการป้องกันถือเป็นหัวใจสำคัญ 

ถ้าดูแลใบเลื่อยวงเดือน ดีตั้งแต่แรก เราก็จะไม่ต้องเสียเวลาแก้ปัญหาทีหลัง และยังช่วยยืดอายุการใช้งานของใบเลื่อยได้ และเครื่องเลื่อยได้อีกยาวนาน

1. ทำความสะอาดหลังใช้งานทุกครั้ง

หลังจากใช้ใบเลื่อยวงเดือนเสร็จ อย่าปล่อยให้คราบยางไม้ หรือฝุ่นติดอยู่นานครับ ใช้ผ้าเช็ดให้สะอาด หรือถ้าฝังแน่นจริง ๆ ก็ใช้น้ำยาทำความสะอาดเครื่องมือช่วย แล้วเช็ดให้แห้งสนิท

2. ใช้น้ำมัน หรือสเปรย์กันสนิมเคลือบ

การเคลือบผิวใบเลื่อยวงเดือนด้วยน้ำมันบาง ๆ หรือสเปรย์กันสนิม เช่น WD-40 จะช่วยป้องกันการเกิดสนิมได้ดีมาก เหมือนสร้างเกราะป้องกันไม่ให้อากาศ และความชื้นสัมผัสกับผิวเหล็กโดยตรง

3. เก็บ ใบเลื่อยวงเดือน ในที่แห้ง ไม่โดนความชื้น

หลีกเลี่ยงการเก็บใบเลื่อยไว้ในที่อับ หรือใกล้แหล่งน้ำครับ ถ้ามีถุงซิปล็อก หรือกล่องเก็บที่ใส่สารกันชื้น (ซิลิก้าเจล) ก็จะช่วยลดความเสี่ยงได้เยอะ ใบเลื่อยก็ดูใหม่ ทำให้ผู้ใช้มั่นใจทุก ๆ ครั้ง ที่หยิบมันขึ้นมาใส่กับเครื่องมือ เพื่อเริ่มตัด  

4. ใช้ ใบเลื่อยวงเดือน บ่อย ๆ

ฟังดูแปลกแต่จริงครับ ใบเลื่อยที่ใช้งานบ่อย ๆ จะขึ้นสนิมช้ากว่า เพราะทุกครั้งที่ตัด มันจะเหมือนเป็นการขัดผิวไปในตัว ต่างจากใบที่เก็บไว้เฉย ๆ ซึ่งมีโอกาสโดนความชื้นเล่นงานมากกว่า

ใบเลื่อยวงเดือน ขึ้นสนิมแล้ว จะแก้ยังไง?

ใช้กระดาษทรายละเอียด หรือแปรงทองเหลือง

สำหรับสนิมที่ไม่หนามาก ใช้กระดาษทรายละเอียด หรือแปรงทองเหลืองขัดออกเบา ๆ ได้ครับ โดยควรค่อย ๆ ไล่จากบริเวณที่เป็นสนิมออกไปยังขอบใบ เพื่อหลีกเลี่ยงการทำให้ฟันเลื่อยเสียรูป อย่าขัดแรงเกินไปจนไปกินเนื้อฟันเลื่อย เพราะอาจทำให้คมลดลงได้ หากสนิมเกาะหนา ควรใช้เวลาค่อย ๆ ขัด แทนการออกแรงกดมาก ๆ จะปลอดภัยกว่า

ใช้น้ำส้มสายชู หรือน้ำยาล้างสนิม

บางคนใช้วิธีแช่ใบเลื่อยในน้ำส้มสายชูสักพัก เพื่อให้ออกไซด์คลายตัวออกง่ายขึ้น จากนั้นค่อยเช็ดทำความสะอาดด้วยผ้านุ่ม หรือฟองน้ำ แต่ต้องระวังเรื่องการกัดกร่อนนะครับ อย่าแช่นานเกินไป ยิ่งถ้าเป็นใบเลื่อยวงเดือนแบบบาง หรือมีการเคลือบผิวป้องกันมาอยู่แล้ว อีกวิธีหนึ่ง คือใช้น้ำยาล้างสนิมโดยเฉพาะ ซึ่งจะออกฤทธิ์เร็วกว่า แต่ควรใส่ถุงมือ และแว่นตานิรภัยป้องกันทุกครั้ง

เคลือบผิวใหม่หลังทำความสะอาด

หลังจากขจัดสนิมแล้ว ควรทาน้ำมัน หรือสเปรย์กันสนิมเคลือบไว้ เพื่อป้องกันการเกิดซ้ำครับ แนะนำให้เช็ดให้แห้งสนิทก่อนทา เพื่อให้น้ำมันเกาะผิวได้ทั่วถึง และถ้าเก็บในกล่อง หรือถุงซิปล็อก การเคลือบผิวใหม่จะช่วยให้ใบเลื่อยวงเดือน ใช้งานได้นานยิ่งขึ้น

ประสบการณ์จากช่าง: ใบเลื่อยวงเดือน พังเพราะสนิม

เคยมีช่างมาเล่าให้ผมฟังว่า ครั้งแรกที่เจอใบเลื่อยวงเดือนขึ้นสนิม ก็คิดว่าไม่เป็นไร “นิดเดียวเอง ไม่น่าจะกระทบอะไร” 

พอเอาไปใช้งานจริง ฟันเลื่อยกลับหักไปหนึ่งซี่ เพราะสนิมทำให้โลหะเปราะลง 

ผลคือเสียเวลา แถมต้องเสียเงินซื้อใบใหม่อีก หลังจากนั้นเขาย้ำกับผมเสมอว่าอย่ามองข้ามเรื่องการดูแลใบเลื่อยนะ เพราะบทเรียนครั้งนั้นทำให้เขาจำไม่ลืม

เคล็ดลับจากช่าง: เก็บ ใบเลื่อยวงเดือน ยังไงให้อยู่กับเราไปนาน ๆ

หลายครั้งผมได้ยินช่างไม้รุ่นเก๋าเล่าให้ฟังเรื่องการดูแลง่าย ๆ หลังเลิกงานนี่แหละครับ มันคือสิ่งที่ช่วยยืดอายุเครื่องมือได้มากที่สุด การเก็บใบเลื่อยก็เช่นกัน ไม่ใช่เรื่องซับซ้อน แต่ถ้าทำอย่างถูกวิธี ใบเลื่อยวงเดือนจะอยู่กับเราได้นานเป็นปี ๆ โดยไม่เสียคุณภาพ

• เก็บแยกใบเลื่อยแต่ละใบ อย่าให้กระทบกัน เพราะแรงกระแทกแม้เพียงเล็กน้อยก็อาจทำให้คมฟันสึกหรือบิดเบี้ยวได้
• ใช้กล่องเก็บที่บุฟองน้ำหรือกระดาษแข็งรอง เพื่อช่วยซับแรงกระแทก และป้องกันไม่ให้ผิวใบเป็นรอยขีดข่วน
• ใส่สารกันชื้นไว้ในกล่องเสมอ เช่นซิลิก้าเจล หรือผงดูดความชื้นชนิดอื่น ๆ เพื่อช่วยควบคุมความชื้นภายในกล่อง
• หมุนเวียนการใช้งาน อย่าให้บางใบถูกทิ้งไว้นานเกินไป เพราะการเก็บไว้เฉย ๆ เป็นเวลานานมักทำให้เกิดสนิมง่ายกว่าการใช้งานจริง
• ควรติดป้ายกำกับชัดเจน ถ้ามีหลายขนาดหรือหลายชนิด  เพื่อหยิบใช้งานได้สะดวก และไม่ต้องรื้อค้นจนเสี่ยงให้ใบเลื่อยวงเดือนกระทบกัน

สรุป

สนิมบน ใบเลื่อยวงเดือน อาจดูเหมือนเรื่องเล็ก แต่จริง ๆ แล้วส่งผลได้โดยตรง ทั้งกับคุณภาพงาน ความปลอดภัย และอายุการใช้งานของเครื่องมือ การรู้วิธีป้องกัน และแก้ไขจึงสำคัญมากครับ เพราะเพียงแค่ละเลยไม่กี่ครั้ง ก็อาจทำให้งานที่เราตั้งใจทำออกมา นั้น ไม่สมบูรณ์ หรือที่แย่กว่านั้น คือ อาจทำให้เกิดอุบัติเหตุได้โดยไม่ทันตั้งตัว

ถ้าถามผมว่าควรเริ่มจากตรงไหน? คำตอบง่าย ๆ เลยครับ: หลังใช้ใบเลื่อยวงเดือนทุกครั้ง ก็เช็ดให้สะอาด ทาน้ำมันเคลือบบาง ๆ และเก็บในที่แห้ง เพียงแค่นี้ ก็ช่วยให้ใบเลื่อยของคุณอยู่กับคุณได้นานขึ้น ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพเหมือนใหม่ และที่สำคัญคือทำให้คุณมั่นใจได้ว่างานทุกชิ้นที่ผ่านมือจะออกมาดี มีคุณภาพ และปลอดภัยตลอดการใช้งาน